"HOOGSTE NIVEAUS VAN STRESS OOIT": ONDERZOEKERS ZIEN EXTREME VERBLEKING VAN KORAALRIFFEN IN ALLE GEBIEDEN VAN HET GROOT BARRIèRERIF
Het Groot Barrièrerif (Great Barrier Reef) is het grootste koraalrif ter wereld. Het strekt zich uit over 2.300 kilometer langs de kust van Noordoost-Australië en bestaat uit zo'n 3.000 individuele riffen en 900 eilanden. Met meer dan 400 soorten koraal, 1.500 soorten vis en 4.000 soorten weekdieren is het Groot Barrièrerif een van de meest biodiverse ecosystemen ter wereld. Bovendien is het de thuis van bedreigde diersoorten zoals de groene zeeschildpad.
Maar het rif is kwetsbaar en heeft te lijden onder klimaatverandering. Koraalrif is erg gevoelig aan temperatuursveranderingen. Als het zeewater te warm wordt, verbleken de koralen: ze drijven de kleurrijke algen die in hun weefsels leven af. Maar de koralen kunnen niet overleven zonder de algen, die hen voedingsstoffen leveren. Daardoor sterven de koralen af.
En dat proces gaat onder invloed van de klimaatverandering de laatste jaren steeds sneller. Koralen kunnen nog wel herstellen van verbleking. Maar naast klimaatverandering zijn er nog overbevissing, scheepvaart en vervuiling door industrie en landbouw die een bedreiging vormen.
Massale verbleking
De Great Barrier Marine Park Authority volgt als hoofdbeheerder het koraalrif het hele jaar op. In de Australische zomer zijn ze extra alert, omdat dat een periode is met soms extreme hitte, en dus meer risico's voor het rif. De overheidsinstantie verspreidt geregeld updates, gebaseerd op voorspellingen, warmtekaarten van de watertemperatuur, water- en luchtonderzoeken en burgerwetenschap.
Vorige maand al werd duidelijk dat het Groot Barrièrerif deze zomer al zijn vijfde periode van grote verbleking meemaakt sinds 2016. Die wordt veroorzaakt door een sterke stijging van de watertemperatuur sinds december vorig jaar. De Marine Reef Authority heeft de voorbije weken met uitgebreid onderzoek in het water en vanuit de lucht de omvang van de verbleking beter kunnen bestuderen. Daaruit blijkt dat de verbleking massaal is en zich voordoet in alle gebieden in het Great Barrier Marine Park.
Intense hittestress
Een eerste reeks luchtonderzoeken vond eind februari plaats, in het zuiden van het Groot Barrièrerif. In maart volgden verdere onderzoeken in het Great Barrier Reef Marine Park en in de Straat van Torres. In totaal zijn 1.080 riffen onderzocht.
73 procent van de onderzochte riffen in het Great Barrier Reef Marine Park vertoont duidelijke verbleking (meer dan 10 procent van de koraalbedekking is gebleekt) en 6 procent in de Straat van Torres. Voor het eerst is extreme verbleking (meer dan 90 procent) waargenomen in de drie regio's van het Groot Barrièrerif. Zeer hoge verbleking (61-90 procent) en extreme verbleking (meer dan 90 procent) werden waargenomen bij 39 procent van de riffen in het hele Marine Park, vooral in de zuidelijke en centrale regio's.
De meest intense en langdurige hittestress was er bij de kustriffen in de zuidelijke regio, waarbij de oppervlaktetemperatuur van het zeewater een piek bereikte van 2,5 graden Celsius boven het gemiddelde en 15 graden verwarmingsweken (een maat voor geaccumuleerde hittestress) op de onderzochte riffen. Dat is het hoogste niveau tot nu toe in het Groot Barrièrerif.
Volledige impact nog niet duidelijk
"We zien een massale verbleking, waarbij overduidelijke, extreme verbleking wordt waargenomen bij meerdere riffen in de drie regio's van het Great Barrier Reef Marine Park", zeggen de onderzoekers. Het gaat om "de hoogste niveaus van thermische stress ooit". De temperaturen van het oceaanwater zijn eind december beginnen te stijgen. Dat duurde tot en met januari. Eind februari was er opnieuw een stijging.
"Het Groot Barrièrerif is een ongelooflijk ecosysteem, en hoewel het keer op keer zijn veerkracht heeft getoond, was deze zomer bijzonder uitdagend", zegt Roger Beeden van de Great Barrier Reef Marine Park Authority. De instantie wijst erop dat het nog een tijdje zal duren voor de volledige impact op het Groot Barrièrerif duidelijk is. Het onderzoek wordt nog voortgezet.
Maandag nog maakte Coral Reef Watch, de belangrijkste instantie voor onderzoek naar koraalriffen wereldwijd, melding van de op drie na zwaarste episode van verbleking wereldwijd. Volgens gegevens van de National Oceanic and Atmospheric Administration (NOAA) in de Verenigde Staten hebben minstens 54 landen en regio's sinds februari 2023 te maken gehad met massale verbleking, omdat de klimaatverandering het water van de oceaan opwarmt.
Meer lezen?
2024-04-17T06:29:57Z dg43tfdfdgfd